Tipi Nedir ve Nasıl Oluşur?
Tipi, yoğun kar yağışıyla birlikte güçlü rüzgârların bir araya geldiği, görüş mesafesini ciddi oranda düşüren ve hava koşullarını zorlaştıran bir doğa olayıdır. Tipi sırasında kar taneleri yatay şekilde savrulur, rüzgârın etkisiyle yerden kalkarak yeniden havaya karışır. Bu, hem yeni yağan karı hem de daha önce yere düşen karı içerir. Tipi, kar yağışının şiddetli olduğu ve genellikle saatte 35 km/s üzeri rüzgârların estiği zamanlarda meydana gelir. Tipi; açık alanda yön bulmayı zorlaştırır, donma riskini artırır ve ulaşımı neredeyse imkânsız hale getirir. Bu olay, özellikle dağlık bölgelerde, yüksek rakımlarda ve karasal iklimin hâkim olduğu yerlerde daha sık görülür. Ayrıca tipi, doğa yürüyüşçüleri ve dağcılık yapanlar için büyük tehlike oluşturur çünkü birkaç metre ötesi bile görünmez hale gelebilir. Bu konuda bilgi almak ve merak ettiğiniz soruları sorabilmek açısından internet sayfaları üzerindeki ilgili online firmalara bakabilir ve buradan detaylı bir şekilde inceleme yapabilirsiniz.
Tipi ile Kar Fırtınası Arasındaki Fark
Genellikle halk arasında tipi ve kar fırtınası aynı şey olarak algılansa da meteorolojik olarak bu iki terim arasında fark vardır. Kar fırtınası; kar yağışı, kuvvetli rüzgâr ve sıfırın altındaki sıcaklıkların bir araya gelmesiyle oluşan daha geniş kapsamlı bir olaydır. Tipi ise bu durumun daha yoğun yaşandığı ve özellikle görüş mesafesinin 200 metrenin altına düştüğü kısa süreli ama şiddetli hali olarak tanımlanır. Tipi sırasında rüzgârın etkisiyle kar taneleri adeta uçuşur, bu da görüş alanını neredeyse sıfıra indirir. Öte yandan kar fırtınası, daha uzun süren, geniş alanları etkileyen bir sistemdir. Yani tipi, kar fırtınasının bir parçası olabilir ama her kar fırtınası tipi anlamına gelmez. Bu ayrımı yapmak, özellikle yolculuk planlaması ve doğa aktivitelerinde risk analizi açısından önemlidir.
Tipiye Karşı Alınması Gereken Önlemler
Tipi öncesinde hava durumu raporlarını dikkatle takip etmek hayati önem taşır. Özellikle kırsal alanlarda yaşayanlar veya şehirlerarası seyahat planlayanlar, uyarılara göre hareket etmelidir. Tipi riski varsa dışarı çıkmamak, açık alanlarda kalmamak en iyi korunma yöntemidir. Araba kullanılıyorsa aracın lastikleri kış lastiği olmalı, zincir bulundurulmalı ve yakıt seviyesi yarıdan az olmamalıdır. Eğer dışarıda tipi yakalarsa, mümkün olan en kısa sürede kapalı bir alana ulaşmak gerekir. Açık alanda kalındıysa, yön bulmak zorlaşabileceğinden bir yerde sabit kalmak, yardım beklemek ve mümkünse cep telefonuyla konum paylaşmak en güvenli seçenek olabilir. Kıyafetlerin çok katmanlı ve su geçirmez olması da hipotermi riskini azaltır. Özellikle yüz, eller ve ayaklar iyi korunmalıdır çünkü donma ilk bu bölgelerde başlar.
